Đậu đũa, còn được biết đến với tên gọi đậu dải áo, thuộc vào một loài thực vật trong phân họ Đậu. Đây là cây leo thường niên, được trồng để thu hoạch quả để sử dụng làm thực phẩm. Quả đậu đũa có thể dài từ 35cm đến 75cm và có thể được chế biến tương tự như đậu cô ve.
Ở Việt Nam, có hai loài đậu đũa chính là đậu lùn và đậu leo. Cây đậu lùn thường cao từ 50 đến 70cm, quả dài từ 30 đến 35cm, với thịt quả chắc. Thời gian sinh trưởng của cây đậu lùn ngắn từ 70 đến 75 ngày. Tuy nhiên, năng suất của đậu lùn thường thấp hơn so với đậu leo. Đậu leo có thân cây sinh trưởng không giới hạn, quả dài từ 40 đến 70cm và có nhiều loại khác nhau như hạt trắng, hạt đỏ, hạt trắng đỏ, hạt đen và hạt trắng đen. Màu sắc của trái có thể thay đổi từ xanh nhạt (loại hạt trắng) đến xanh đậm (loại hạt đen).
Đậu đũa chứa rất nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin C, folat, mangan, vitamin A, sắt, phospho và nhiều chất dinh dưỡng khác.
Cùng khuyencongnghean.com.vn tìm hiểu ngay những cách trồng đậu đũa ,kỹ thuật chăm sóc và thu hoạch đậu đũa để có được hiệu quả cao nhé
Chuẩn bị trước khi trồng đậu đũa
Thời vụ trồng đậu đũa
Nhờ áp dụng kỹ thuật khoa học, việc trồng đậu đũa có thể thực hiện ở nhiều thời điểm trong năm và tại các vùng đất khác nhau. Tuy nhiên, để đạt được năng suất cao, cần phải trồng đậu đũa vào các thời kỳ phù hợp trong năm như sau:
- Trồng vụ đông xuân: Gieo hạt từ tháng 11 đến tháng 12.
- Trồng vụ xuân hè: Gieo hạt vào tháng 2 đến tháng 3.
- Trồng vụ hè thu: Gieo hạt từ tháng 5 đến tháng 6.
- Trồng vụ thu đông: Gieo hạt từ tháng 8 đến tháng 9.
Đất trồng đậu đũa
Đậu đũa có thể được trồng trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng đất tốt nhất cho cây có độ pH từ 6-7 và khả năng giữ ẩm tốt. Cây đậu đũa thích ánh sáng mạnh và phát triển tốt ở nhiệt độ từ 25-35 độ C. Để cải thiện chất lượng đất, có thể trộn đất với các thành phần như xơ dừa, phân gà, phân chim, phân vịt, ngân, phân trùn quế để tăng độ phì nhiêu và cung cấp dinh dưỡng giúp cây phát triển mạnh mẽ và xanh tốt.
Nếu không có đất sẵn, có thể mua đất hữu cơ đóng bao theo kg tại các cửa hàng bán cây cảnh hoặc nhà vườn.
Hạt giống
Hiện nay, bạn có thể dễ dàng tìm mua hạt giống đậu đũa tại các cửa hàng, siêu thị hoặc trên các nền tảng thương mại điện tử. Để đảm bảo chọn được hạt giống tốt, bạn nên chọn những hạt có các đặc điểm như mẩy, không bị lép, không bị xước vỏ. Để có sự an tâm về chất lượng giống cây, nên mua tại các cửa hàng nông sản uy tín hoặc đặt hàng online.
Trước khi gieo trồng, bạn có thể kích thích khả năng nảy mầm của hạt bằng cách ngâm hạt trong nước ấm, tỉ lệ 2 sôi 3 lạnh. Ngâm hạt đậu đũa trong khoảng 4 tiếng để giúp hạt dễ nảy mầm hơn. Sau đó, lọc bỏ những hạt bị lép (thường sẽ nổi lên trên mặt nước), rửa sạch hạt một lần nữa với nước. Tiếp tục ủ hạt trong khăn ẩm và kiểm tra hàng ngày. Nếu hạt bắt đầu có dấu hiệu nứt mẻ, bạn có thể đem gieo trồng.
Đối với những hạt giống F1 có tỉ lệ nảy mầm cao, bạn có thể gieo trồng trực tiếp. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt hơn, vẫn nên áp dụng phương pháp ngâm ủ và lọc bỏ hạt không nảy mầm trước khi gieo.
cách trồng đậu đũa
kỹ thuật trồng
Để trồng đậu đũa, bạn nên đào các lỗ trước và đặt hạt nảy mầm vào mỗi lỗ. Thường nên đặt từ 1 đến 3 hạt trong mỗi lỗ, và khoảng cách giữa các lỗ nên là từ 25 đến 30cm. Sau đó, bạn có thể dùng đất để phủ một lớp mỏng lên trên hạt, và có thể sử dụng rơm rạ để tạo độ ẩm cho đất, giúp điều kiện nảy mầm thuận lợi hơn.
Hằng ngày, nên tưới nước để cung cấp độ ẩm cho đất và cây. Sau khoảng 10 – 15 ngày từ khi gieo trồng, các mầm sẽ nảy lên khỏi mặt đất và dần phát triển ra lá. Lúc này, bạn có thể tỉa bớt những cây mọc dày, loại bỏ những cây yếu để cho những cây khỏe mạnh phát triển tốt hơn. Theo kinh nghiệm của những người trồng đậu lâu năm, vào mùa nắng nên gieo hạt thưa để cây có đủ không gian phát triển. Ngược lại, vào mùa mưa nên gieo hạt sát nhau để dễ dàng chăm sóc và đạt được năng suất cao hơn.
Làm giàn cho đậu đũa
Cây đậu đũa cần được trồng trên giàn để phát triển và sinh trưởng tốt, cũng như để tiếp nhận ánh sáng mặt trời một cách trực tiếp. Khi cây đậu đũa đã cao khoảng 20-25cm, nên làm giàn bằng sợi se nông nghiệp, có thể dài từ 1,8m đến 2m. Giản dạng của giàn có thể là chữ A hoặc chữ X để hỗ trợ cho sự leo trồng của cây.
Sợi se nông nghiệp được làm từ nhựa nguyên sinh, có độ bền cao, nhẹ, mềm và mịn, dễ dàng để thắt gút và rút. Loại sợi này cũng có khả năng kháng tia UV lên đến 2%, cho phép sử dụng lâu dài lên đến 2 năm. Việc sử dụng sợi se nông nghiệp giúp cho cây đậu đũa có điểm tựa vững chắc và phát triển mạnh mẽ, từ đó giảm thiểu mất mát năng suất đáng kể.
Cách chăm sóc đậu đũa
Tưới nước
Cây đậu đũa có khả năng chịu hạn tốt, tuy nhiên, cung cấp nước đủ là cần thiết để cây phát triển tốt nhất. Để đạt hiệu quả nảy mầm tốt, trong giai đoạn ban đầu nên tưới nước 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát. Trong giai đoạn cây ra hoa và ra quả, việc cung cấp nước cũng rất quan trọng. Thiếu nước vào giai đoạn này có thể dẫn đến rụng hoa hoặc quả non và quả còi không đạt chất lượng.
Làm sạch cỏ dại
Nên thường xuyên làm sạch cỏ dại và vun xới đất để giữ cho đất thông thoáng, đồng thời loại bỏ cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng với cây đậu đũa. Vị trí cỏ dại mọc tốt thường là nơi ẩn náu của côn trùng, vì vậy việc làm sạch cỏ cũng giúp kiểm soát côn trùng. Nên vun xới khi cây đã có 2-3 lá, tuy nhiên, cần thực hiện nhẹ nhàng để không gây tổn hại đến phần rễ của cây. Khi cây đã cao lớn, hãy loại bỏ các lá vàng, lá già để cây tập trung nuôi ngọn và sớm ra quả.
Bón phân
Nên chia giai đoạn bón phân cho cây đậu đũa thành 3 lần. Lần 1 là khi cây còn non, nên sử dụng các loại phân đạm dễ hấp thụ. Lần 2 là khi cây bắt đầu leo giàn và lần 3 là khi cây đang ra hoa và ra quả. Khuyến khích sử dụng các loại phân bón hữu cơ, như phân trùn quế, để bón cho cây đậu đũa theo liều lượng quy định.
Phòng trừ sâu bệnh
Các loại sâu bệnh thường gặp ở cây đậu đũa là dòi đục thân và lá, nhện đỏ và bọ trĩ. Đặc biệt, vào giai đoạn cây ra hoa và quả thường dễ bị tấn công. Do đó, cần thường xuyên kiểm tra để phát hiện sớm và phun thuốc diệt sâu khi bệnh mới xuất hiện. Vì đậu đũa là cây ăn quả, nên ưu tiên sử dụng thuốc trừ sâu có nguồn gốc thảo mộc hoặc vi sinh, và cần thực hiện phun thuốc đúng thời điểm để không ảnh hưởng đến chất lượng quả đậu đũa sau thu hoạch.
Thu hoạch đậu đũa
Sau khoảng 60-70 ngày sau khi gieo trồng, cây đậu đũa sẽ bắt đầu cho thu hoạch lứa quả đầu tiên. Thời điểm tốt nhất để thu hoạch là vào buổi sáng sớm, để đảm bảo quả đậu đũa có dinh dưỡng cao nhất và vẫn giữ được tươi ngon. Nên thu hoạch khi quả còn non, vì khi quả già sẽ có nhiều xơ và giá trị dinh dưỡng giảm đi.
Bài viết này khuyencongnghean đã cùng bạn tìm hiểu cách trồng đậu đũa đơn giản và hiệu quả. Những thông tin trên chỉ mang tính tham khảo và cách trồng có thể thay đổi tuỳ theo kinh nghiệm và phương pháp trồng trọt của từng vùng miền khác nhau.
