Đất chua là gì, đất chua có độ ph như thế nào, những biện pháp cải tạo đất chua hiệu quả giúp cây trồng phát triển tốt để tạo được năng suất cao là những vấn đề được bà con nông dân quan tâm nhiều. Trong bài viết này khuyencongnghean.com.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn những vấn đề này. Cùng tìm hiểu nhé
Đất chua là gì
Đất chua là kết quả của sự biến đổi hoá học trong quá trình canh tác nông nghiệp, có thể xuất hiện do đặc tính địa lý của vùng đất hoặc do quá trình canh tác và sử dụng chất dinh dưỡng của cây trồng. Trong quá trình này, cây hút các chất dinh dưỡng kiềm như K, N, P, Mg, Ca và các chất khác từ đất. Nếu đất không được cải tạo trong thời gian dài, sự mất cân bằng này có thể dẫn đến tăng nồng độ axit, khiến đất trở nên chua (pH < 6.5). Ngoài ra, đất chua cũng có thể do cấu trúc đất xốp nhẹ hoặc bị đất pha cát, dễ bị rửa trôi.
Vấn đề đất chua ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng, làm suy giảm hoạt động của vi sinh vật có lợi trong đất. Đối với các loại cây không chịu được môi trường đất chua, sự chuyển đổi này có thể ngăn cản sự phát triển của chúng hoặc gây ra tử vong. Do đó, việc cải tạo đất chua là cần thiết và được ưu tiên hàng đầu trong nông nghiệp.
Để hiểu và đánh giá tình trạng đất hiện tại, người nông dân cần đo đạc chỉ số pH của đất (nồng độ ion Hydrogen – H+ trong môi trường đất). Điều này giúp họ xác định liệu đất có dư axit hay kiềm và từ đó áp dụng các biện pháp cải tạo phù hợp để điều chỉnh lại pH của đất.
Trên cơ sở hiểu biết này, các biện pháp cải tạo đất chua sẽ đem lại hiệu quả cao hơn và giúp bảo vệ sự phát triển bền vững của cây trồng trong sản xuất nông nghiệp.
đất chua có độ ph như thế nào
Đất chua là đất có độ pH là bao nhiêu? Như đã đề cập ở trên, độ pH của đất chua là từ 6.5 trở xuống. Loại đất này có nồng độ axit cao, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển ổn định của cây trồng.
Nguyên nhân đất trồng bị chua
Đất trồng bị chua thường có nguyên nhân chính từ các yếu tố sau đây:
- Do mưa nhiều hoặc tưới nước quá mức, các chất dinh dưỡng như canxi (Ca), magie (Mg), kali (K),… bị rửa trôi khỏi đất, làm giảm nồng độ chất kiềm và làm giảm pH đất, dẫn đến đất trở nên chua.
- Do sử dụng quá nhiều phân vô cơ, phân hóa học và các thuốc trừ sâu, diệt cỏ trong thời gian dài, làm giảm nhanh pH đất.
- Do thói quen bón phân chuồng chưa qua xử lý hoặc chưa hoai mục hoàn toàn, dẫn đến đất trồng bị chua.
- Do sử dụng các loại phân khoáng có tính axit như sunfat amon (SA), sunfat kali (K2SO4), clorua kali (KCl),… Khi cây hút các cation như Ca2+, K+, Mg+, chúng sẽ trả lại H+ vào đất để cân bằng điện tích, gây ra sự kết hợp với các gốc muối sunfat, clorua và tạo ra các axit như H2SO4, HCl làm chua đất.
- Do quá trình phân giải các chất hữu cơ tự nhiên, sinh ra các axit và hòa tan các chất có tính kiềm trong đất.
Biện pháp cải tạo đất chua hiệu quả
Bón vôi cho đất
Cải tạo và sử dụng đất chua hiệu quả luôn là một vấn đề cấp thiết mà người nông dân quan tâm, vì việc xử lý đất chua đem lại năng suất mùa vụ cao hơn và cải thiện chất lượng đất trồng lâu dài. Dưới đây là một số biện pháp cải tạo đất chua phổ biến và được nhiều người áp dụng:
Khi đất trồng bị chua, một trong những phương pháp cải tạo phổ biến là điều chỉnh trị số pH bằng cách bón các chất kiềm, ví dụ như vôi nông nghiệp. Các loại vôi thông thường được sử dụng để cải tạo đất gồm bột đá vôi (CaCO3), vôi tôi (Ca(OH)2), vôi nung (CaO), và hợp chất dolomite lime (CaMg(CO3)2).
Để lựa chọn loại vôi phù hợp nhằm khắc phục độ chua của đất, người ta thường đo đạc nồng độ pH đơn giản bằng các dụng cụ đo pH đất. Một trong những lời khuyên từ các chuyên gia là sử dụng vôi dolomite, vì loại này cung cấp đồng thời hai nguyên tố kiềm quan trọng là canxi và magiê, cùng với khoáng chất dinh dưỡng giàu cho cây mà không làm nóng đất.
Ví dụ, để cải thiện độ chua của đất đỏ Bazan có pH<4, Viện Khoa Học Kỹ Thuật Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên khuyên người nông dân nên áp dụng bón 1.200 kg/ha dolomite lime và bón lại mỗi 2 năm một lần để duy trì hiệu quả cải tạo đất.
Bổ sung phân hữu cơ cho đất
Thêm hữu cơ vào đất, hay được hiểu đơn giản là trả lại cho đất các chất kiềm và lượng hữu cơ mà cây trồng đã hấp thu, là một trong những biện pháp an toàn và bền vững nhất để phục hồi hệ sinh thái đất trồng. Việc này giúp tăng cường keo đất, khuyến khích hoạt động trao đổi ion dinh dưỡng, và giữ nước cũng như dinh dưỡng trong đất hiệu quả hơn. Kết quả là các kim loại kiềm và kiềm thổ được giữ lại trong đất một cách hiệu quả hơn, ngăn chặn tình trạng rửa trôi và duy trì ổn định pH đất, cải thiện tình trạng đất chua một cách hiệu quả.
Hoạt chất hữu cơ cũng là nguồn thức ăn chủ yếu cho hệ vi sinh vật trong đất. Do đó, việc bổ sung hữu cơ trong đất sẽ kích thích hoạt động của hệ vi sinh vật có lợi này và làm cho đất trồng mềm mại hơn.
Có nhiều cách để tăng hữu cơ cho đất, bao gồm bón phân chuồng đã hoai mục, phân chuồng, phân xanh, phân hữu cơ từ xác bã thực vật đã được ủ hoai mục, và phân ủ từ rác nhà bếp. Những hành động này giúp tái tạo tự nhiên lượng hữu cơ cho đất sau mỗi mùa vụ thu hoạch.
Hạn chế tác động hóa chất lên đất
Sử dụng quá mức phân bón hóa học hoặc các loại phân ít chứa thành phần hữu cơ trong thời gian dài là nguyên nhân chủ yếu gây đất chua và màu bạc. Vì vậy, người nông dân nên ưu tiên sử dụng các loại phân bón hữu cơ để cung cấp dinh dưỡng cho cây, cải tạo đất một cách an toàn và ổn định nồng độ pH, từ đó giúp đất không trở nên chua.
Nuôi dưỡng thảm thực vật che phủ
Nuôi dưỡng thảm thực vật che phủ, đặc biệt là các thảm cỏ dưới gốc cây, có thể bảo vệ đất khỏi xói mòn và rửa trôi các chất dinh dưỡng như các hợp chất hữu cơ và dinh dưỡng cần thiết cho cây, cũng như các ion kiềm ở tầng đất trên cùng. Lớp cỏ che phủ này giúp nước mưa thấm sâu xuống đất, cải thiện hiệu quả giữ ẩm và giảm bốc hơi nước trong thời tiết nắng nóng.
Ngoài ra, mùn hữu cơ từ việc cắt tỉa thảm cỏ cũng có tác động tích cực đến cây trồng, giúp đất trở nên tơi xốp, giàu dinh dưỡng và có độ pH ổn định. Các loại cỏ như cỏ mọc tự nhiên trong vườn, cỏ xuyến chi, cỏ lạc dại, cỏ thài lài được đề xuất làm thảm cỏ để hỗ trợ cải tạo đất chua.
Hy vọng bạn đã hiểu rõ về khái niệm đất chua, độ ph trong đất chua và các phương pháp cải tạo và sử dụng đất chua từ bài viết này. Cải tạo đất chua là cần thiết để cải thiện chất lượng đất và tăng năng suất cây trồng. Hãy truy cập www.khuyencongnghean.com.vn để đọc thêm các bài viết liên quan nhé!
